SINIR DIŞI KARARININ UYGULANMA USULÜ

Anayasanın 23 maddesine göre vatandaş sınır dışı edilemez. O halde sınır dışı edilebilmek için Türkiye vatandaşı olmamak gerekir. Türkiye kanunlarına göre Türkiye Cumhuriyeti devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes, sonradan kazanılmış olması durumları dahil, Türkiye vatandaşı sayılır. O halde bu kavramın tanımından yola çıkarak Türkiye vatandaşı olmayan herkesin yabancı konumunda olduğu kabul edilir.Sınır dışı, idari gözetim ve geri gönderme merkezleri ile ilgili düzenlemeler Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) 52-60. Maddelerinde yer almaktadır.
YUKK 54. Maddesinde açıkça hakkında sınır dışı kararı alınacaklar aşağıdaki gibi sayılmıştır.
“a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenlerb) Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlarc) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlarç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlard) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlare) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenlerf) İkamet izinleri iptal edilenlerg) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenlerğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenlerh) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenlerı) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenleri) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlarj) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar.” Kanun koyucu bu maddede hakkında sınır dışı etme kararı alınabilecek kişileri tek tek saymıştır. Sınır dışı etme kararı almaya yetkili makam bu maddede sayılan durumlar dışında böyle bir karar alamaz. Ancak maddede sayılanların yorumundan yola çıkarak hareket edebilir. Bu durumda özellikle YUKK 54/1 maddenin d bendi “kamu düzeni” ve “kamu güveni” gibi yoruma oldukça açık kavramlar içermektedir. Zira “kamu düzeni” ve “kamu güveliği” kavramlarının tanımı ve kapsamı hem doktrinde hem de Yargıtay’da oldukça tartışmalıdır.Sınır dışı kararı vermeye yetkili merci valiliklerdir. Her kişi için ayrı ayrı alınması gereken bir karardır, toplu şekilde birden fazla kişi hakkında böyle bir karar alınamaz.Sınır dışı etme kararlarının değerlendirilmesi ve karar alınmasının belirli süreleri vardır. Kişi kolluk tarafından yakalanmışsa bu süre kişinin kimliğine ilişkin bilgi ve belgelerin İl Göç İdaresine iletildiğinden itibaren veya kişinin İl Göç İdaresinde hazır bulunduğu andan itibaren 48 saattir. Bu kararlar yabancının yakalandığı, işlem gördüğü veya tespit edildiği ildeki valilikçe, Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya re’sen alınır.