یادداشت اطلاعات: مرخصی‌های سالیانه استفاده نشده و دوره‌های مرخصی سالیانه کارگران
حق استراحت، به عنوان یک حق اجتماعی اساسی در چارچوب حق کار، تحت یک قاعده کلی و انتزاعی تضمین شده است. ارتباط بین استفاده از حق استراحت و مدت آن با سلامت و ایمنی شغلی کارگر، ضرورت تنظیم این مدت‌ها توسط قواعد الزامی حقوقی را ایجاد می‌کند. برای اینکه کارگر به مرخصی سالیانه با حقوق دست یابد، باید طبق ماده ۵۳/۱ قانون کارترکیه، از روزی که در محل کار مشغول به کار شده، حداقل یک سال کار کرده باشد.
مرخصی‌های سالیانه استفاده نشده
یک کارگر که از کار خود کناره‌گیری می‌کند، می‌تواند قبل از ترک کار، هزینه مرخصی‌های سالیانه‌ای که استفاده نکرده را از کارفرما درخواست کند. معادل مالی روزهای مرخصی بر اساس آخرین حقوق دریافتی کارگر محاسبه و پرداخت می‌شود. کارفرما موظف است هزینه مرخصی‌های سالیانه استفاده نشده را به همراه پاداش پایان خدمت و سایر مطالبات کارگر پرداخت کند. این وضعیت به نوعی جبران حق استراحت استفاده نشده کارگر است و از حقوق کارگر محافظت می‌کند.
طبق ماده ۵۹ قانون کارترکیه؛ ” در صورت پایان یافتن قرارداد کار به هر دلیلی، هزینه مرخصی‌های سالیانه‌ای که کارگر حق داشته و استفاده نکرده است، بر اساس حقوق تاریخ پایان قرارداد به خود کارگر یا ذینفعان پرداخت می‌شود.”
از آنجا که در بند ۱ ماده ۵۹ قانون، به پرداخت هزینه مرخصی‌ها بر اساس «حقوق تاریخ پایان قرارداد» اشاره شده است، بنابراین، هزینه مرخصی‌ها بر اساس حقوق دوران استفاده نکرده محاسبه نمی‌شود، بر اساس آخرین حقوق در تاریخ پایان قرارداد پرداخت می‌شود.
تاریخ انقضا در هزینه مرخصی سالیانه
طبق نظر دیوان عالی کشور، «هزینه مرخصی سالیانه با فسخ قرارداد کار معین می‌شود و به دلیل ماهیت دوره‌ای آن، مشمول تاریخ انقضای عمومی ۱۰ ساله تحت قانون مدنی شماره ۶۰۹۸ است.» با این حال، به نظر ما، ایجاد حق درخواست هزینه مرخصی‌های سالیانه به دلیل پایان یافتن قرارداد کار، ماهیت طلب را تغییر نمی‌دهد و آن را به طلب خسارت تبدیل نمی‌کند. بنابراین، مدت تاریخ انقضا باید پنج سال باشد.
چگونه دوره‌های مرخصی سالیانه محاسبه می‌شود؟
بر اساس قانون کار، دوره‌های مرخصی سالیانه‌ای که به کارگران تعلق می‌گیرد، بر اساس مدت خدمت آنها در محل کار تعیین می‌شود
برای سال ۲۰۲۴، دوره‌های مرخصی سالیانه به شرح زیر است:
از یک سال تا پنج سال – ۱۴ روز•
بیش از پنج سال و کمتر از پانزده سال – ۲۰ روز •
پانزده سال و بیشتر – کمتر از ۲۶ روز، مرخصی داده نمی‌شود. •
این مدت‌ها برای کارگرانی که از تاریخ شروع کار، یک سال را گذرانده‌اند، معتبر است. این مدت‌ها شامل مرخصی سالیانه و دوره آزمایشی می‌شود.
در تعیین دوره‌های مرخصی سالیانه، مدت خدمت کارگر در تاریخ واجد شرایط بودن برای مرخصی مد نظر قرار می‌گیرد. برای مثال، اگر کارگری چهار سال در محل کار خدمت کرده باشد، به مرخصی سالیانه ۱۴ روزه دست می‌یابد. حتی اگر کارگر این مرخصی را دو سال بعد استفاده کند و در تاریخ استفاده از مرخصی مدت خدمتش به شش سال رسیده باشد، مدت مرخصی مربوطه همچنان ۱۴ روز خواهد بود، نه ۲۰ روز.
